Erfenis aanvaarden, of niet?
Erfgenamen kunnen een nalatenschap zuiver of beneficiair aanvaarden, of verwerpen. Maar wat betekent dit nu precies en wat zijn de nieuwe regels vanaf 1 september 2016.
Wanneer iemand is overleden, zal na verloop van tijd de vraag opkomen wie de erfgenamen zijn. Voor het antwoord op die vraag is het van belang om te weten of de overledene een testament had. Dat kunt u schriftelijke navragen bij het Centraal Testamentenregister (CTR) in Den Haag. Het CTR geeft daarover - schriftelijk - een verklaring af. In die verklaring staat of en zo ja, bij welke notaris het testament is gemaakt.
Als de overledene geen testament heeft, dan volgt uit de wet wie de erfgenamen zijn (over het algemeen in de volgorde: partner, kinderen, ouders, broers - zussen, neven - nichten). Als de overledene wel een testament heeft, dan worden de erfgenamen in het testament aangewezen. Iedere erfgenaam afzonderlijk dient in beide gevallen vervolgens te beslissen of hij/zij de erfenis aanvaard.
Erfenis zuiver aanvaarden
Als een erfgenaam een erfenis zuiver aanvaardt, krijgt deze (voor zijn of haar deel) alle goederen en schulden van de overledene. Een erfgenaam kan hiervoor een verklaring van zuivere aanvaarding afleggen bij de griffie van de rechtbank. Dit hoeft niet. Als een erfgenaam bezittingen van de overledene opruimt (bv. meeneemt of weggooit) heeft deze volgens de wet de erfernis direct zuiver aanvaard. Dit geldt ook voor het betalen van openstaande rekeningen!
Bij zuivere aanvaarding van de nalatenschap heeft een erfgenaam recht op alle bezittingen van de overledene. Maar is ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen. De erfgenaam moet dan met zijn of haar eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Betere bescherming erfgenamen tegen schulden uit erfenis
Vanaf 1 september 2016 wordt het privévermogen van een erfgenaam beter beschermd tegen een (onverwachte) schuld uit een erfenis. Dit volgt uit de Wet bescherming erfgenamen tegen schulden. Per 1 september is pas sprake van zuivere aanvaarding, als een erfgenaam goederen van de erfenis verkoopt. Of deze op een andere manier onttrekt aan eventuele schuldeisers. Ook komt er een uitzondering op zuivere aanvaarding voor de gevallen waarin een erfgenaam na een eerdere zuivere aanvaarding wordt geconfronteerd met een onverwachte schuld. DIt moet overigens wel aangetoond kunnen worden.
Erfenis beneficiair aanvaarden
Als een erfgenaam de erfenis beneficiair aanvaardt, is hij/zij niet aansprakelijk als er schulden zouden zijn. Ook niet als de erfgenaam vermogen heeft. Dit heet ook wel: aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving. Maar een erfgenaam mag ook niets van de bezittingen hebben, totdat zeker is dat alle schulden zijn betaald. Overigens moeten minderjarigen (van de wet) een erfenis altijd beneficiair aanvaarden.
Erfenis verwerpen
Een erfgenaam kan een erfenis ook weigeren. Dit noemt men het verwerpen van een nalatenschap. De erfgenaam is dan niet verantwoordelijk voor de nalatenschap en wordt niet betrokken bij de afwikkeling hiervan. De erfgenaam ontvangt helemaal niets, maar is ook niet aansprakelijk voor schulden.
Keuze maken voor aanvaarden of verwerpen
De eerste 3 maanden na een overlijden kunnen schuldeisers de erfgenamen niet vragen om hun schulden te betalen. De erfgenamen kunnen in die periode ongestoord de omvang van de boedel bepalen en besluiten of ze de erfenis willen aanvaarden of niet.
Let op dat u binnen deze termijn geen handelingen van zuivere aanvaarding verricht.
Dit gebeurt wanneer de erfgenamen zich gedragen alsof ze de erfenis zonder beperking aanvaardt. Bijvoorbeeld door de inboedel of de woning van de overledene te verkopen, openstaande rekeningen te betalen of geld van de bankrekening van de overledene naar een rekening van de erfgenamen over te boeken. De wet gaat er dan vanuit dat er dan is gekozen voor zuivere aanvaarding. Er kan dan (later) niet meer gekozen worden voor beneficiaire aanvaarding of verwerping van de nalatenschap.
Kiest u voor beneficiair aanvaarden of verwerpen?
Dan moet de erfgenaam een verklaring afleggen bij de rechtbank. Dit kan vrij eenvoudig met standaard formulieren welke via internet of bij de rechtbank te verkrijgen zijn.
Twijfelt u over uw keuze, dan kunt u ons altijd bellen voor een gratis en vrijblijvend advies. Uiteraard kunnen we u ook helpen bij het vinden van de juiste formulieren.
In een aantal gevallen is het noodzakelijk gespecialiseerde hulp in te roepen van een erfrechtdeskundige, zoals een notaris. Uiteraard zullen wij u dat dan ook adviseren.
Voor vragen mag u ons altijd bellen:
015 - 202 30 75 of 070 - 221 04 13.
Wij zijn dag en nacht persoonlijk bereikbaar.